ਬੜਾ ਅਜਬ ਰਿਸ਼ਤਾ ਹੈ ਭੈਣਾਂ ਦਾ - ਪ੍ਰੋ: ਕੁਲਜੀਤ ਕੌਰ

ਰਿਸ਼ਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਕੌੜੇ-ਮਿੱਠੇ ਅਹਿਸਾਸਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਰਿਸ਼ਤੇ ਅਸੀਂ ਖੁਦ ਸਿਰਜਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਾਨੂੰ ਜਨਮ ਤੋਂ ਹੀ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇਕ ਰਿਸ਼ਤਾ ਹੈ ਭੈਣਾਂ ਦਾ। ਭੈਣਾਂ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਬੜਾ ਹੀ ਅਲੱਗ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਜਵਾਨੀ ਤੱਕ ਇਕੱਠੇ ਤਹਿ ਕੀਤੇ ਇਸ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੇ ਸਫਰ ਵਿਚ ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਲਈ ਕਈ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਤੋਂ ਕਈ ਉਮੀਦਾਂ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਕਦੇ ਥੋੜ੍ਹਾ-ਥੋੜ੍ਹਾ ਲੜਾਈ-ਝਗੜਾ ਤੇ ਕਦੇ ਮੇਲ-ਮਿਲਾਪ ਵਿਚ ਭੈਣਾਂ ਦਾ ਆਪਸੀ ਰਿਸ਼ਤਾ ਬੜਾ ਮਧੁਰ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਭੈਣਾਂ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਕਈ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰਦਾ ਹੈ। ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭੈਣਾਂ ਦਾ ਪਿਆਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬੰਦਸ਼ ਦਾ ਮੁਥਾਜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਪਰ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭੈਣਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿਚ ਕਾਫੀ ਬਦਲਾਅ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭੈਣਾਂ ਦਾ ਆਪਸੀ ਸਹਿਯੋਗ ਵਧੇਰੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ-ਲਿਖਾਈ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਨਾ, ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੀਆਂ ਕਈ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨਾ, ਸਮੇਂ ਦਾ ਸਹੀ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਨਾ। ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਦੀ ਮਾਰਗ ਦਰਸ਼ਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਇਹ ਨਾ ਸੋਚੇ ਕਿ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਹੀ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਨੂੰ ਅਕਲ ਆਵੇਗੀ, ਸਗੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸਹੀ ਦਿਸ਼ਾ ਦੇ ਕੇ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਨਵੇਂ-ਨਵੇਂ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਬਾਰੇ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਭੈਣਾਂ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਹੋਰ ਸੁਖਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਹਿਜ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਦ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਉੱਪਰ ਵਧਾਈ ਦੇਣ ਦਾ ਵੀ ਨਿਯਮ ਅਪਣਾਉਣ।

ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਸਹੀ ਅਰਥਾਂ ਵਿਚ ਵੱਡੀ ਹੋਣ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਨਿਭਾਵੇ, ਉਹ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਨਿਭਾਵੇ। ਉਸ ਨੂੰ ਸਹੀ ਅਤੇ ਗ਼ਲਤ ਦਾ ਅੰਤਰ ਦੱਸੇ, ਉਸ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਆਪਣੇ ਅਨੁਭਵਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾ ਕੇ ਸਦਾ ਸਹੀ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰੇ। ਉਸ ਦੀ ਸਰਬੋਤਮ ਸਹੇਲੀ ਬਣ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਦੁੱਖ-ਸੁੱਖ ਦੀ ਸਹਾਇਕ ਬਣੋ। ਭੈਣਾਂ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਹੋਰ ਵੀ ਰੌਚਿਕ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦ ਉਹ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੀ ਗੱਲ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸੁਣਨ, ਹਰ ਸਮੱਸਿਆ ਉੱਪਰ ਗੌਰ ਕਰਨ। ਜੇਕਰ ਕਦੇ ਮਤਭੇਦ ਆ ਵੀ ਜਾਣ ਤਾਂ ਬੈਠ ਕੇ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹਤਾ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੀ ਡੋਰ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਿਧਰੇ ਅਜਿਹਾ ਲੱਗੇ ਕਿ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿਚ ਕਿਧਰੇ ਕੋਈ ਖੜੋਤ ਆ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਤਾਜ਼ਗੀ ਭਰਨ ਲਈ ਕਿਧਰੇ ਘੁੰਮਣ ਜਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਨਮ ਦਿਨ 'ਤੇ ਸ੍ਰਪਰਾਈਜ਼ ਪਾਰਟੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਠੀਕ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਬਦਲਦੇ ਪੜਾਵਾਂ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵੀ ਬਦਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭੈਣਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿਚ ਵੀ ਕੋਈ ਤਬਦੀਲੀ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਜਬੂਰੀਆਂ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਕਾਰਨ ਮੇਲ-ਮਿਲਾਪ ਘਟ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ ਫੋਨ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਜਾਂ ਖਾਸ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਪੁਨਰਤਾਜ਼ਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਅਤੇ ਉਲਝਣਾਂ ਨੂੰ ਭੈਣ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰਕੇ ਦੁੱਖ ਹਲਕਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿਚ ਵਿਆਹੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਅਲੱਗ ਤਾਂ ਹੋ ਹੀ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਹ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਬਦਲਿਆ-ਬਦਲਿਆ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਇਸ ਬਦਲਾਓ ਵਿਚੋਂ ਵੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਮਹਿਕ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਪ੍ਰਸਥਿਤੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਸਕੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਦੂਰੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਆਪਸੀ ਤਾਲਮੇਲ ਅਤੇ ਸਮਝਦਾਰੀ ਨਾਲ ਇਸ ਦੂਰੀ ਨੂੰ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਜਾਂ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੀ ਅਣਦੇਖੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੀ ਮਿਠਾਸ ਘਟੇਗੀ। ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਕਿ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਨਿਭਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ ਦੁੱਖ-ਸੁੱਖ ਵਿਚ ਸਹਾਇਕ ਬਣਿਆ ਜਾਵੇ। ਨਵੇਂ ਰਿਸ਼ਤੇ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਕੋਈ ਹਰਜ ਨਹੀਂ ਪਰ ਪੁਰਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿਭਾਉਣਾ ਵੀ ਇਕ ਵੱਡੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਭੈਣਾਂ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਬੜਾ ਮਨਮੋਹਕ ਹੈ। ਲੋੜ ਹੈ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਨ ਦੀ।

ਐਚ. ਐਮ. ਵੀ., ਜਲੰਧਰ।

ਧੰਨਵਾਦ ਸਾਹਿਤ ਅਜੀਤ ਜਲੰਧਰ 'ਚੋਂ 16.02.2012