ਅਸਲੀ ਜਾਇਦਾਦ ਹੈ ਪਰਿਵਾਰ - ਨਿਯਤੀ ਭੰਡਾਰੀ

ਵਰਲਡ ਫੈਮਿਲੀ ਡੇ 15 ਮਈ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ‘ਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਆਖਿਰ ਇਹ ਦਿਨ ਕਿਉਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? ਅੱਜ ਦੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਸਫਲਤਾ ਅਤੇ ਸੁਖ-ਸਹੂਲਤਾਂ ਪਾਉਣ ਲਈ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਪ੍ਰਤੀ ਊਰਜਾ, ਉਤਸ਼ਾਹ, ਰਚਨਾਤਮਕ ਸੁਤੰਤਰਤਾ, ਆਧੁਨਿਕ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਸਾਂਝੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਇਕੱਲੇ ਪਰਿਵਾਰ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇੱਟਾਂ, ਪੱਥਰਾਂ ਨਾਲ ਬਣੇ ਮਕਾਨ ਜਾਂ ਬੰਗਲੇ ਨੂੰ ਘਰ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਘਰ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਘਰ ‘ਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਜਿਸ ਨਾਲ ਬਣਦਾ ਹੈ ਭਗਵਾਨ ਵਲੋਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਬੇਸ਼ਕੀਮਤੀ ਤੋਹਫਾ ਪਰਿਵਾਰ। ਪਰਿਵਾਰ ਸਾਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਘਰ ਦੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੇ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਨਾਲ ਅਗਿਆਨ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਗੰਢਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਖਦਸ਼ਾ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ‘ਚ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਆਨੰਦ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ‘ਚ ਨਵੀਂ ਚੇਤਨਾ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ ਤਕ ਇਨਸਾਨ ਦੌੜ-ਭੱਜ, ਦੁੱਖ, ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਝੱਲਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਪਰਿਵਾਰ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਦਿਵਾ ਕੇ ਨਿਰਾਸ਼ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ‘ਚ ਪਿਆਰ ਦਾ ਰਸ ਵਹਾ ਕੇ ਇਕ ਅਮੁੱਲ ਖਜ਼ਾਨਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਾ ਕੇ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵਡਭਾਗਾ ਸਮਝਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਕ ਨਵੀਂ ਊਰਜਾ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵਿਅਕਤੀ ਪੱਛਮੀ ਧਾਰਨਾ ਦਾ ਅਨੁਸਰਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਖੁਦ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ‘ਚ ਪੂਰਾ ਸਮਝਣ ਦੀ ਭੁੱਲ ਕਰਨ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਲਈ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤਕ ਸਮਾਜਿਕ ਬਣਤਰ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮਜਬੂਰੀਆਂ ਵੀ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ‘ਚ ਅਧਿਆਤਮਕ ਰੂਪ ‘ਚ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਸਮਾਜਿਕ ਰੂਪ ‘ਚ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ‘ਚ ਹੀ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਕੱਲਾਪਨ ਤਣਾਅ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜਦਕਿ ਪਰਿਵਾਰ ਮਨੁੱਖੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਦਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰੂਪ ਹੈ ਜੋ ਤੇਜ਼ ਤੂਫਾਨ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਆਪਣਾ ਵਜੂਦ ਬਣਾਈ ਰਖਦਾ ਹੈ।

ਔਰਤ-ਮਰਦ ਸੰਬੰਧਾਂ ‘ਚ ਇਕ ਨਵਾਂ ਮੋੜ ਲਿਵ-ਇਨ-ਰਿਲੇਸ਼ਨਸ਼ਿਪ ਦਾ ਆਇਆ ਹੈ ਜੋਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਪਸੀ ਸਮਝ ਦਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਮਾਮਲਾ ਹੈ। ਚਾਹੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਹਿਮਤੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਪਰ ਭਾਰਤੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ‘ਚ ਲਿਵ-ਇਨ-ਰਿਲੇਸ਼ਨਸ਼ਿਪ ਲਈ ਕੋਈ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ ਇਕ ਸਰੀਰਕ ਆਕਰਸ਼ਣ ਜਾਂ ਦੋਵੇਂ ਪੱਖਾਂ ਦੀ ਇੱਛਾਪੂਰਤੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਹ ਆਪਣੇ ਸੁਖ-ਦੁੱਖ ਜਾਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਆਪਸੀ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਵੰਡ ਸਕਣ ਪਰ ਅਜਿਹੇ ਸੰਬੰਧ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਸੁਖ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰੀ ਹੀ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਪਰਿਵਾਰਕ ਵੱਖਰੇਪਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ‘ਚ ਅਜਿਹੇ ਸੰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹਰੇਕ ਮੈਂਬਰ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਫਰਜ਼ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਥਿਤੀ ਲਈ ਕਿਸੇ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰ ਨਾ ਮੰਨੋ। ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਹਰੇਕ ਸਥਿਤੀ ਲਈ ਇਕ ਰਚਨਾਤਮਕ ਜਵਾਬ ਪਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਜਗਾਓ। ਹਰੇਕ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮੌਕੇ ਦੇ ਬੀਜ ਲੁਕੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਸਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇਕ ਬਿਹਤਰ ਸਥਿਤੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।

ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਦਾ ਪ੍ਰਤੱਖ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ ਕਈ ਜਗ੍ਹਾ ਸਥਾਪਤ ਹੋ ਰਹੇ ਬਿਰਧ ਆਸ਼ਰਮ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੀ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ। ਕਿੰਨੇ ਅਫਸੋਸ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਆਪਣੇ ਦੋ-ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਪੂੰਜੀ ਖੁਸ਼ੀ-ਖੁਸ਼ੀ ਵਾਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਉਹੀ ਦੋ-ਤਿੰਨ ਬੱਚੇ ਮਿਲ ਕੇ ਵੀ ਇਕ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਸਹਾਰਾ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੇ। ਸਮੇਂ ਦਾ ਚੱਕਰ ਜਿਸ ਜਗ੍ਹਾ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਉਸੇ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਆ ਕੇ ਰੁਕਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਜਿਹੜੇ ਬੱਚੇ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਾਲ ਗਲਤ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰਨਗੇ ਕੱਲ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨਗੇ। ਚੰਗੇ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਵਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤਿਭਾਸ਼ਾਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਹੀ ਟੁੱਟਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਦਿਸ਼ਾਹੀਣ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਸ਼ੂ-ਪੰਛੀ ਵੀ ਦਿਨ ਭਰ ਇਧਰ-ਉਧਰ ਘੁੰਮ-ਫਿਰ ਕੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਥੱਕ-ਹਾਰ ਕੇ ਆਪਣੇ ਆਲ੍ਹਣੇ ਵਿਚ ਹੀ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਕਸਕ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜੋ ਚੁੰਬਕ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਪ੍ਰਤੀ ਅਨੋਖੀ ਖਿੱਚ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਵਾਏ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਅਜਿਹੀ ਪਿਆਰ ਦੀ ਡੋਰ ਵਿਚ ਬੱਝੇ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚਦੇ ਚਲੇ ਜਾਣ। ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਅਤੇ ਸਹੀ ਰਵੱਈਆ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਅਕਸਰ ਥੋੜ੍ਹੀ ਢਿੱਲ ਦੇਣ ਨਾਲ ਡੋਰ ਟੁੱਟਣ ਦਾ ਖਦਸ਼ਾ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਇਨਸਾਨ ਜਿੰਨੀ ਮਰਜ਼ੀ ਤਰੱਕੀ ਕਰ ਲਵੇ, ਮਨਚਾਹਿਆ ਸੁਖ, ਧਨ, ਜਾਇਦਾਦ ਅਤੇ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਵੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਪੱਧਰ ਜਿੰਨਾ ਮਰਜ਼ੀ ਆਨੰਦ ਭਰਿਆ ਹੋਵੇ, ਹਰੇਕ ਖੇਤਰ ‘ਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ, ਕੋਈ ਘਾਟ ਨਾ ਹੋਵੇ ਪਰ ਅਸਲੀ ਜਾਇਦਾਦ ਤਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਹੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸਾਰਥਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਧੰਨਵਾਦ ਸਾਹਿਤ ਜਗ ਬਾਣੀ 'ਚੋਂ 13.05.2011